CİHAN DURA PAYLAŞIMINDAN
Yerkürenin kıtalar ve okyanusları taşıyan katı kabuğuna Litosfer deriz. Litosfer yekpare tek parça bir kabuk değildir. 12 levhaya bölünmüştür. Bu levhalar, basit bir benzetme ile suyun üzerinde yüzen sal gibi hareket ederler. Üzerinde yüzdükleri katmana Manto denir. Bu katmandaki Magma, iç ve dış çekirdekteki radyoaktif ve ısıl reaksiyonlardan dolayı hareket eder. Bu hareket; aşağı, yukarı ya da yanal olabilir. Volkanları oluşturan ve devasa levhaları hareket ettiren işte bu magma hareketleridir.
Ülkemizi etkileyen levhalara bakarsak; kuzeyimizde devasa bir Avrasya Levhası vardır. Güneybatımızda yine devasa bir Afrika levhası, güneydoğumuzda ise Arabistan levhası vardır. Afrika levhası, kabaca yılda 22mm hızla kuzeye doğru hareket halindedir. Bu hızla sıkıştırarak yaklaşık 65 milyon yıl sonra Akdeniz'i yok edecektir. Öte yanda Arabistan Levhası da yılda yaklaşık 18mm hızla Anadolu levhasını yukarı doğru itmektedir.
Bu hareketler milyonlarca yıldır sürdüğü gibi, yerküre yok oluncaya kadar sürecektir. Coğrafi konumumuzdan dolayı ilelebet güneyimizdeki iki levha bizi sıkıştırmaya devam edecek.
Anlayacağınız, bu depremler daima hayatımızın bir parçası olacak.
Eğer bir levha hareketi çok uzun süredir engelleniyorsa orada çok ciddi bir gerilim birikir. Deprem riski gittikçe artar. Mesela bu yeni deprem 510 yıllık bir zorlamanın sonucu gerçekleşen bir hareketti. Olacağı kesin bir depremdi. Bölgeyi yakından inceleyen jeologlar riskin iyice arttığını raporladılar ama kimse dinlemedi.
*
Doğa karşısında çok, çok önemsiz ve çaresiziz. Doğanın işleyişi imkân verdiği sürece yaşamımız devam edebilir. Çok çok düşük bir ihtimal ama magmadaki devasa bir konveksiyon hareketi sonucu birkaç yüz volkan aynı anda patlasa, aylar hatta haftalar içinde taş devrine döneriz. Yine aylarla sayılacak sürede insan denen canlı yerküreden silinir.
Yani her şey biz insan soyunun etrafında dönmüyor.
Kendinizi o kadar önemsemeyin!
Kaynak: HAYAT AĞACI -Kültür ve Merak grubu Devrim Oral
(Özetledim, cd)
